CHOROBA AFEKTYWNA DWUBIEGUNOWA (CHAD) – to choroba, o której mówi się, że łączy w sobie geniusz, depresję i szaleństwo. Często dotyka ludzi świata sztuki i kultury, wybitnych twórców jak Vincent van Gogh, Beethoven czy Mozart.
Kiedy człowiek jest na górze przypomina to stan złapania Pana Boga za nogi. Optymizm, kreatywność, dużo pomysłów i energii, wszędzie człowieka dotkniętego chorobą jest pełno. Gdy mania przybiera na sile, zachowania ulegają całkowitej dezorganizacji, pojawia się wielowątkowość i gonitwa myśli, brak organizacji psychicznej, odpowiedzialności pozwalającej na realizację planów, występują problemy ze snem, można nie spać wiele nocy, stan może przypominać zażycie środków psychoaktywnych. W ostrych stanach mogą wystąpić objawy psychotyczne, takie jak omamy i urojenia, najczęściej wielkościowe, o posiadaniu niezwykłych mocy i możliwości. Niektórzy pacjenci czują się wyjątkowi, nic ich nie ogranicza. Mogą być Buddą, Jezusem, Bogiem lub Einsteinem. Dominuje poczucie wszechmocy, wszystko staje się możliwe i nie ma żadnych ograniczeń. Wpadają w długi. Niekiedy ludzie w takich momentach zaciągają pożyczki, kompulsywnie wydają pieniądze. Umiejętność porozumiewania się z innymi ludźmi jest znikoma. Otoczenie nie nadąża za pędzącym tokiem rozumowania osoby chorej. Zdarza się , że ludzie tracą pracę, znajomych, zostają sami. Kiedy mania się wypali, a to że człowiek nie może ciągle funkcjonować na najwyższych obrotach jest pewne, przychodzi jej czarna siostra – depresja. Pojawia się spowolnienie psychoruchowe, człowiek ledwo wstaje z łóżka, a zdarzają się i takie epizody depresji , że pozostaje w nim na długo. Każda błaha czynność, jak umycie zębów, uczesania się, prysznic są ogromnym wyzywaniem, nie mówiąc już o pracy. Umysł zasnuty jest ciemnymi chmurami beznadziejności i niemocy. Pojawiają się myśli samobójcze, aby skończyć tą udrękę psychiczną, niektóre osoby dotknięta tą chorobą popełniają samobójstwo. Tak jak Mark Rothko, znakomity malarz, który chorował na chorobę afektywną dwubiegunową.
To, co jest interesujące i zastanawiające, to związek występowania choroby afektywnej dwubiegunowej z wysokim poziomem kreatywności. Wielu znanych twórców zmagało się z tą chorobą. Do grona znanych osób z chorobą aktywną dwubiegunową zaliczają się następujące osoby:
- Key Radfield Jamison z wykształcenia psycholog i profesor Uniwersytetu Johna Hopiknsa w Baltimore. Jest badaczem choroby afektywnej dwubiegunowej, a jednocześnie sama na nią choruje.
- Emily Dickenson (1830-1886) amerykańska poetka XIX wieku.
- Wirgnia Woolf (1882-1886) pisarka brytyjska
- Robert Schuman (1810- 1941) niemiecki kompozytor i pianista
- Vincent van Gogh(1853-1890) malarz postmodernizmu
- Ernest Hemingway (1899 -1961))pisarz amerykański, laureat Nagrody Nobla
- Curt Cobain wokalisty zespołu rockowego Nirwana
Biologiczne mechanizmy ChAD
Teraz przyjrzymy się biologicznym mechanizmom leżącym u podstaw choroby afektywnej dwubiegunowej. Zwana jest też chorobą maniakalno-depresyjną i co jeszcze zdarza się – psychozą maniakalno-depresyjną. Jedną z teorii wyjaśniających ChAD upatruje się w podłożu genetycznym, a także w indywidualnych temperamentalnych właściwościach osoby chorej w stosunku do otoczenia, w tym jej sposób reakcji na stres.
Na uwagę zasługuje teoria katechaliminowa – hipoteza chorób afektywnych sformułowana przez psychiatrę Jospeha Schildkrauta. Głosiła ona istnienie nadmiaru neuroprzekaźników z grupy katechoalamin: noradrenaliny i dopaminy w manii i niedoboru w depresji. Tym zaburzeniom towarzyszą często choroby somatyczne, takie jak niedoczynność tarczycy. Wyróżnia się następujące rodzaje choroby afektywnej dwubiegunowej:
- choroba afektywna dwubiegunowa I typu – obecność manii, występują epizody manii i depresji;
- choroba afektywna dwubiegunowa II typu – epizody depresyjne rozdzielone są jednym lub kilkoma epizodami hipomanii;
- choroba afektywna dwubiegunowa typu III – nawracające epizody depresji, stany maniakalne czy hipomaniakalne wywoływane są zbyt silnym działaniem leków przeciwdepresyjnych (nie pojawiają się samoistnie);
Psychodynamiczne rozumienie choroby afektywnej dwubiegunowej
Nancy McWilliams opisując osobowość maniakalną i depresyjną akcentuje psychikę opartą na zaprzeczaniu depresji. Oznacza to niedopuszczania do siebie przeżywania trudnych emocji i akcentowanie jedynie jasnej strony życia. Interesujące jest to, że ChAD można spotkać u pacjentów z różnym poziomem organizacji osobowości, począwszy od osób , których osobowość jest zorganizowana na poziomie psychotycznym, przez poziom organizacji osobowości borderline po poziom neurotyczny.
Analizując depresję odwołuje się do pracy Zygmunta Freuda „Żałoba i melancholia” rozróżniając świat wewnętrznych przeżyć w żałobie i depresji. W sytuacjach realnej straty człowiek doświadcza zubożonego świata zewnętrznego, podczas gdy w depresji tą utraconą częścią jest obraz Ja – polegający na kierowaniu w stosunku do samego siebie agresji i złości w postaci toksycznych i przykrych myśli na własny temat. U osób z depresją mamy często do czynienia z doświadczeniem przedwczesnej straty w życiu rozwojowym. Jednostki depresyjne podczas rozwoju niekiedy zatrzymały się na oralnym stadium rozwoju co może przejawiać się nazywaniem stanów wewnętrznych przeżyć w kategoriach głodu i sytości.
Manię, która jest rewersem depresji w chorobie afektywnej dwubiegunowej, charakteryzuje nadmiar energii. U osób maniakalnych możemy obserwować takie cechy jak towarzyskość, dowcip, „estradowy sposób bycia”, ale jednocześnie trudno jest się do nich zbliżyć emocjonalnie.
Podczas terapii osób ze zdiagnozowaną chorobą afektywną dwubiegunową zwraca się szczególną uwagę na przymierze terapeutyczne zapobiegające zerwaniu terapii, gdyż takie osoby są w stanie szybko przerwać terapię. Postawa terapeuty powinna być nacechowana empatią, zrozumieniem, interpretacją schematów myślenia i emocji, badaniem reakcji na separację.
W przypadku zdiagnozowanej choroby afektywnej dwubiegunowej konieczne jest włączenie terapii farmakologicznej, niekiedy do końca życia. Istnieją okresy długiej remisji choroby, kiedy człowiek dotknięty ChAD może prowadzić satysfakcjonujące życie rodzinne, towarzyskie i zawodowe. Jednocześnie musi w sobie wykształcić mechanizm do samoobserwacji, zwracać uwagę na sen, sposób mówienia, pisania i zachowania, wyćwiczyć w sobie mechanizm uważności na swoje myśli i działanie.
Żródło: Zdrowaglowa.pl
Zapoznaj się z innymi naszymi wpisami -> KLIKNIJ TUTAJ
